لاپاراسکوپی یا پهلوبینی
(به انگلیسی: Laparoscopy) نوعی تکنیک برای درون‌بینی شکم (حفره صفاق) و لگن است. اغلباین عمل اقدامی تشخیصی است ولی گاه می‌تواند درمانی نیز باشد مانند آپاندکتومی به روش لاپاراسکوپی یا کوله‌سیستکتومی لاپاراسکوپیک. این تکنیک‌ها در سالهای اخیر به دلیل کاهش زمان بستری بیمار در بیمارستان، کاهش درد و کوچکی برش و جوشگاه عمل مورد استقبال قرار گرفته‌اند. در این روش دکتر داخل شکم را کمک یک لوله دوربین دار (بدون باز کردن شکم) مشاهده می‌کند. این لوله از طریق ایجاد یک سوراخ بسیار کوچک در ناف تحت بیهوشی عمومی وارد می‌شود. لاپاراسکوپی می‌تواند سایر علل درد قاعدگی مثل آندومتریوز یا چسبندگی‌های لگنی یا فیبروم‌ها یا کیست تخمدان و حتی حاملگی خارج رحمی را تشخیص داده و در بعضی موارد درمان کند.
روش کار:
با ایجاد یک یا دو برش محدود (با قطر حدود یک سانتی‌متر) در سطح پوست شکم لوله دستگاه درون‌بین را که در راس آن دوربین قرار دارد وارد شکم می‌کنیم. محل عمل با نور سرد (مانند هالوژنه) روشن می‌شود.
لاپاراسکوپی برای چه انجام می شود؟
روشی است که برای علت درد های شکم و شخیص ناباروری انجام می شود. و پزشک می تواند بدون جراحی داخل شکم بیمار را ببیند. از دیگر کاربرد های این عمل نمونه برداری از اندام داخل شکم است. در بسیاری از مواقع مشکلات شکمی با روش های دیگر مثل MRI، سی تی اسکن، و سونوگرافی تشخیص داده نمی شود در این مواقع لاپاراسکوپی انجام می شود. اصلی ترین کاربرد لاپاراسکوپی بررسی لوزالمعده، روده کوچک و بزرگ، کیسه صفرا، اندام های لگنی، طحال، معده و مشکلات ناباروری است.
جراحی لاپاراسکوپی به دلیل مزایایی چون هزینه کمتر و نتیجه‌گیری بهتر، نسبت به روش پیش‌فرض ترجیحی، در فهرست روبه‌رشدی از عمل‌های رایج قرار گرفته است.
- کوله سیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا) در موارد سنگ کیسه صفرا
- آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس) در موارد آپاندیسیت
- برداشتن جنین در حاملگی‌های خارج از رحمی
- عمل ضد رفلاکس مری (فوندوپلیکاسیون)
- پروستاتکتومی (برداشتن پروستات)
- ارکیوپکسی (جراحی ترمیم بیضه)
- رکتوپکسی (ترمیم افتادگی رکتوم)
- کولکتومی (جراحی برداشتن روده)
- رزکسیون شکم پرینه (حذف رکتوم)
- جراحی ترمیم واژن و مجرای ادرار
- سیستکتومی (برداشتن مثانه)
- برداشتن تومورهای کوچک
- بستن لوله و برگشت آن
- جراحی بای‌پس معده
- جراحی اندومتریوز
- جراحی ترمیم فتق
- بیوپسی‌ها
مراقبت‌های بعد از عمل لاپاراسکوپی
بعد از عمل معمولا بین یک تا چهار اسکار کوچک در قسمت‌های مختلف شکم خواهید داشت. بخیه‌هایتان نیز قابل جذب هستند و با پانسمان پوشانده می‌شوند. این پانسمان‌ها به مدت ۲۴ ساعت پس از عمل در محل باقی می‌مانند، اما سپس می‌توان آن‌ها را جدا کرده و دوش گرفت. بااین‌حال، پس از شستشو، حتما جای زخم‌هایتان را به‌آرامی با یک حوله تمیز یا دستمال‌های یکبار مصرف تمیز خشک کنید. چراکه تمیز و خشک نگه‌داشتن جای زخم‌ها باعث تسریع روند بهبودی می‌شود.
در موارد لاپاراسکوپی رحم نیز به مدت ۱ تا ۲ روز پس از عمل شاهد خونریزی واژینال یا لکه بینی خواهید بود. همچنین انتظار احساس کمی درد در ناحیه شکم و همچنین شانه‌ها بعد از عمل را داشته باشید، بااین‌حال، معمولاً این درد با کمک مسکن به‌خوبی کنترل می‌شود.
در صورت مشاهده احتمالی لخته خون در پاها (ترومبوز ورید عمقی) یا ریه‌ها (آمبولی ریه) تحرک بیشتر و ورزش پا انجام دهید و اگر بیشتر از سایر بیماران در معرض خطر لخته شدن خون هستید، اقدامات بیشتری همچون استفاده از جوراب‌های فشرده یا تزریق هپارین (برای رقیق شدن خون) در نظر بگیرید.
همچنین پس از عمل ممکن است احساس خستگی کنید، زیرا بدن انرژی زیادی را صرف روند بهبودی کرده است، بنابراین حتما به خصوص در چند روز اول پس از جراحی استراحت کنید.
عوارض لاپاراسکوپی
عوارض لاپاراسکوپی خیلی کم اتفاق می افتد اما از شایع ترین عوارض ان عفونت، خونریزی و اسیب به اندام های داخل شکم است.
پس از انجام لاپاراسکوپی حتما باید مراقب علائم عفونت باشید. علائم عفونت عبارت است از :
- تورم با خونریزی در محل زخم
- درد رو به افزایش در شکم
- استفراغ و حالت تهوع
- تنگی نفس
- تب و لرز
- سرفه
