سرطان تیروئید یک نوع نادر سرطان است که بر غده تیروئید،غده کوچک در پایه گردن تأثیر می گذارد.
شایع ترین علامت این سرطان یک توده یا درد ناخوشایند است،که در گردن ایجاد می شود.
علائم دیگر پس از اینکه وضعیت سرطان به مرحله پیشرفته رسید نمایان می شوند.
که ممکن است، شامل موارد زیر باشند:
بیش از چند هفته دچار گلو درد بودن و یا بلعیدن مشکل شده است، که بهتر نمی شود.
البته به یاد داشته باشید که، اگر شما غده تیروئید را به صورت یک توده دارید،
لزوما به این معنی نیست که شما سرطان تیروئید دارید.
حدود ۱ در ۲۰ توده تیروئید سرطانی می باشد.
انواع سرطان تیروئید
۴ نوع اصلی دارد،
که عبارت اند از:
- کارسینوم پاپیلار : این شایع ترین نوع است که حدود ۶ مورد از ۱۰ (۶۰٪) موارد را تشکیل می دهد؛
این معمولا در افراد زیر ۴۰ سال، به ویژه زنان، تاثیر می گذارد - سرطان فولیکولار : حدود ۳ مورد از ۲۰ مورد (۱۵٪) موارد سرطان تیروئید را تشکیل می دهد
و تمایل دارد تا افراد سالمند را تحت تاثیر قرار دهد - کارسینوم تیروئید مدولار : محاسبه می شود، که بین ۵ و ۸ از هر ۱۰۰ مورد تشخیص داده شده (۵-۸٪)؛
بر خلاف سایر انواع سرطان تیروئید، کارسینوم مدولار تیروئید می تواند، در خانواده ها اجرا شود. - سرطان تیروئید Anaplastic : این نوع از سرطان است، که به تدریج و خشن ترین نوع آن است،
که کمتر از ۱ مورد از ۲۰ سرطان را تشکیل می دهد. معمولا بیش از ۶۰ سال سن افراد بالای سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
سرطان تیروئید بدخیم
در علم پزشکی، واژه های «خوش خیم» و «بدخیم» از تعاریف مشخص و متفاوتی برخوردار است. در این حوزه، «بدخیمی» دقیقاً مترادف با سرطان است؛ بنابراین هر توده ای که بدخیم باشد، سرطانی به حساب بیاید. اما در زبان روزمره، گاهی «سرطان بدخیم» به بیماری هایی گفته می شود که احتمال درمان کاملشان کمتر است. این تفاوت معنا باعث می شود برخی افراد تصور کنند همه سرطان های تیروئید خطر بالایی دارند، در حالی که واقعیت چیز دیگری می باشد.
علائم سرطان تیروئید بدخیم
توجه داشته باشید که تمامی سرطان ها خطرناک هستند به بررسی دقیق نیاز دارند.اما بین توده خوش خیم و بد خیم تفاوت های است:
توده های خوش خیم معمولاً با روش هایی مثل جراحی یا درمان های دارویی کنترل شده و درمان می شوند، در حالی که توده های بدخیم (سرطانی) مقاومتر بوده و نیازمند پیگیری های بیشتری هستند.
با این وجود، خبر خوب این است که بخش زیادی از موارد مشکوک به سرطان تیروئید قابل درمان اند و تنها درصد کمی از آن ها واقعاً بدخیم هستند. طبق آمار، حدود ۵ تا ۱۰ درصد سرطان های تیروئید جزء انواع بدخیم و تهاجمی به حساب می آیند؛ بنابراین احتمال بدخیمی کم تر از چیزی است که اغلب تصور می شود.
نکته ی مهم این است که با علائم اولیه نمی توان تشخیص داد یک توده بدخیم می باشد یا خیر. علائمی مثل وجود توده، خشونت صدا یا دشواری بلع، تنها هشدار هایی هستند که نیاز به بررسی بیشتر دارند. تشخیص قطعی بدخیم یا خوش خیم بودن فقط از طریق آزمایش ها، نمونه برداری (FNA) و بررسی های تکمیلی مشخص می گردد.
غده تیروئید
غده تیروئید شامل ۲ لوب است، که در هر دو طرف آن قرار دارد.
هدف اصلی آن آزاد کردن هورمون ها (مواد شیمیایی است، که تأثیرات مهمی در بسیاری از توابع مختلف بدن دارند).
غده تیروئید ۳ هورمون جداگانه را آزاد می کند:
triiodothyronine – به عنوان T3 شناخته شده است
تیروکسین به عنوان T4 شناخته شده است
کلسيتونين هورمون های T3 و T4 به تنظیم میزان متابولیسم بدن کمک می کنند
اضافی مقدار T3 و T4 باعث می شود،که شما احساس فعالیت بیش از حد و از دست دادن وزن کنید.
اگر به مقدار کافی از این هورمون ها نداشته باشید،
احساس گرسنگی می کنید و ممکن است وزن خود را افزایش دهید.
کلسایتونین به کنترل سطح کلسیم خون کمک می کند.
کلسیم معدنی است،که تعدادی از توابع مهم را انجام می دهد، (مانند ساختن استخوان های قوی).
Calcitonin برای حفظ سلامتی خوب است اما ضروری نیست،
زیرا بدن شما راه های دیگری را نیز برای کنترل کلسیم دارد.
علائم سرطان تیروئید
- کوفتگی و گرفتگی دائمی صدا
- احساس درد در قسمت گردن
- گلو درد
- مشکل در قورت دادن و بلعیدن
- تنفس دشوار
- احساس وجود غده در گلو
پیشگیری از سرطان تیروئید
اگر در ژن های خاص تغییر ایجاد شود می تواند امکان ابتلا به تیروئید را افزایش دهد.
رژیم غذایی سالم: استفاده از سبزیجات و میوه می تواند تا حدودی از ابتلا به سرطان جلوگیری کند. مصرف چربی های اشباع نشده مثل امگا۳ و مصرف ماهی می تواند از سرطان جلو گیری کند.
علل ابتلا به سرطان تیروئید
۱ . عوامل ژنتیکی و وراثتی
- سابقه خانوادگی: داشتن اعضای خانواده مبتلا به سرطان میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- جهش های ژنتیکی: جهش در ژن های خاص مانند RET برای سرطان مدولاری می تواند منجر به افزایش خطر شود.
- سندرم های ژنتیکی: برخی سندرم های ارثی مانند سندرم گاردنر و سندرم کاودن با افزایش خطر همراه هستند.
۲ . قرارگیری در معرض اشعه
- پرتودرمانی به ناحیه سر و گردن: درمان های قبلی با اشعه برای سایر بیماری ها می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
- حادثه های هسته ای: قرارگیری در معرض تشعشعات هسته ای در نتیجه حوادث یا انفجارهای هسته ای می تواند خطر سرطان را افزایش دهد.
۴ . سن و جنسیت
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستند.
- سن: سرطان تیروئید در افراد بالای ۴۰ سال شایع تر است، اما میتواند در هر سنی رخ دهد.
۵ . کمبود ید
- کمبود ید در رژیم غذایی: ید یک عنصر ضروری برای عملکرد صحیح غده تیروئید است. کمبود ید می تواند منجر به بروز مشکلات تیروئیدی و افزایش خطر میشود.
۶ . بیماری های تیروئیدی
- تیروئیدیت هاشیموتو: این بیماری خود ایمنی که باعث التهاب و تخریب غده تیروئید می شود، می تواند خطر ابتلا به را افزایش دهد.
۷ . عوامل محیطی و سبک زندگی
- قرارگیری در معرض مواد شیمیایی: برخی مواد شیمیایی ممکن است با افزایش خطر مرتبط باشند.
- چاقی و اضافه وزن: مطالعات نشان داده اند که چاقی می تواند یکی از عوامل خطر برای باشد.
این عوامل میتوانند به صورت مجزا یا در ترکیب با هم، خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند. درک و شناخت این عوامل می تواند به پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کند.
درمان سرطان تیروئید
انتخاب روش درمان سرطان تیروئید به نوع سرطان، مرحله بیماری و همچنین چند عامل مهم دیگر بستگی دارد؛ از جمله:
-
سن بیمار در زمان تشخیص
-
وضعیت سلامت عمومی
-
اینکه سرطان برای اولین بار تشخیص داده شده یا عود کرده است
بر اساس این عوامل، بهترین روش درمانی انتخاب می شود. مهمترین گزینه های درمان سرطان تیروئید شامل موارد زیر هستند:
جراحی
اولین و رایجترین روش درمان، برداشتن کامل یا بخشی از غده تیروئید است. نوع جراحی بستگی به اندازه و نوع توده دارد.
جایگزینی هورمون تیروئید
پس از جراحی و برداشتن قسمت عمده یا کل غده تیروئید،بدن دیگر قادر به تولید هورمون تیروئید نیست.به همین دلیل، بیمار باید به طور منظم دارو های هورمونی (لووتیروکسین) مصرف کند.
درمان با ید رادیواکتیو (RAI)
این درمان اغلب برای از بین بردن سلول های تیروئیدی باقیمانده پس از جراحی یا درمان توده های خاص استفاده می شود.
رادیوتراپی (پرتودرمانی)
در مواردی که سرطان پیشرفته است یا قابل جراحی نیست، از پرتودرمانی برای کنترل رشد تومور استفاده می شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی در سرطان های معمولی تیروئید کمتر کاربرد دارد، اما در برخی انواع تهاجمی یا پیشرفته ممکن است به کار رود.
تحت نظر گرفتن به جای درمان
در بعضی بیماران به ویژه وقتی توده کوچک و کم خطر است پزشک ممکن است به جای شروع درمان، پیگیری منظم را انتخاب کند. این روش به عنوان Active Surveillance شناخته می شود.
