جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی
جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی یک روش پزشکی میباشد. که برای درمان بیماری های مختلف تیروئید شامل سرطان تیروئید یا پرکاری تیروئید ،توده ها، گواتر بکار برده میشود .که در طی آن بخشی یا تمام غده تیروئید از بدن برداشته میشود. وجود داشته باشند. این جراحی میتواند به صورت سرپایی یا با بستری کوتاهمدت در بیمارستان انجام شود. در ادامه مقاله به توصیف پیرامون جراحی تیروِئید خواهیم پرداخت.
تیروئید چیست؟
غده ی تیروئید یک غده اندوکرین یا درون ریز میباشد.که در قسمت جلوی گردن و اطارف نای قرار دارد.این غده شکلی شبیه پروانه دارد.این غده یکی از غدد اصلی بدن میباشد،که اصلی ترین وظیفه آن کنترل متابولیسم بدن میباشد.
انرژی بدست آمده از متابولیسم، برای عملکرد صحیح بدنضروری میباشد. به طوری که تامین انرژی تمامی سیستمهای بدن را فراهم میکند. تا اعضای بدن بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.کنترل متابولیسم از طریق تیروئید با استفاده از هورمون تیروکسین که حاوی ۴ اتم یدید و هورمون تری یدوتیرونین، حاوی ۳ اتم یدید، صورت میگیرد.
تنظیم متابولیسم از طریق غده تیروئید باکمک هورمون تیروکسین که شامل ۴ اتم یدید و هورمون تری یدوتیرونین، که دارای ۳ اتم یدیداست، انجام میشود.
عملکرد های اصلی تیروئید
- کنترل و تنظیم متابولیسم
- کنترل دمای بدن
- تاثیر بر تکامل و بلوغ
- هماهنگی ظربان قلب
پرکاری تیروئید چیست؟
زمانی که غده تیروئید، بیش از نیاز بدن هورمون تولید میکند، بیماری پرکاری تیروئید در بدن ایجاد میشود.در این شرایط به دلیل تولید مقدار زیادی از این هورمون بدن مجبور است انرژی حاصل از متابولیسم را با سرعت بیشتری مصرف نماید که باعث احساس خستگی شدید در فرد میشود .از جمله علائم شایع در این بیماری تپش قلب،تعرق زیاد، لزش دست،تورم گردن،مشکلات خواب ، کاهش وزن و مشکلات عصبی میباشد.
جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی به نوعی از عمل جراحی گفته میشود که در آن بخشی یا تمام غده تیروئید برداشته میشود. این عمل عمدتاً برای درمان بیماریهای تیروئیدی مانند سرطان تیروئید، گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)، هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید) و ندولها (غدههای تیروئیدی که باعث ایجاد علائم مشکلساز میشوند) انجام میشود. بسته به شرایط بیمار، این جراحی میتواند به صورت سرپایی یا با بستری کوتاهمدت در بیمارستان صورت گیرد.
انواع تیروئیدکتومی:
- تیروئیدکتومی کامل (Total Thyroidectomy): در این نوع عمل، تمام غده تیروئید برداشته میشود. این عمل معمولاً در شرایطی انجام میشود که سرطان تیروئید یا گواتر بزرگ (غده تیروئید بزرگشده) وجود داشته باشد.
- تیروئیدکتومی جزئی (Partial Thyroidectomy): در این نوع، تنها بخشی از غده تیروئید برداشته میشود. معمولاً در مواقعی انجام میشود که یک توده یا گواتر در یک بخش از تیروئید وجود دارد و باقیمانده غده سالم باقی میماند.
- لوبکتومی تیروئید (Thyroid Lobectomy): در این روش،فقط یک لوب از غده تیروئید (که معمولاً یک طرف غده است) برداشته میشود. این عمل معمولاً زمانی انجام میشود که تودههای خوشخیم یا کیستها در یک بخش از تیروئید وجود دارند.
نحوه انجام عمل تیروئیدکتومی
تیروئیدکتومی توسط جراح متخصص انجام میشود و ممکن است به این ترتیب باشد:
۱٫آمادگی قبل از عمل، بیمار معمولاً آزمایشهای پزشکی مختلفی از جمله آزمایش خون و تصویربرداری مثل سونوگرافی تیروئید را انجام میدهد.
۲٫ بیحسی: تیروئیدکتومی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میگیرد، به این معنی که بیمار در طول عمل هیچ دردی احساس نمیکند و هوشیار نخواهد بود.
۳٫ برش: جراح یک برش در ناحیه پایین گردن ایجاد میکند تا به غده تیروئید دسترسی یابد.
۴٫ برداشتن بافت: بنا به نوع تیروئیدکتومی (جزئی یا کامل)، جراح یک لوب تیروئید، بخشی از آن، یا کل غده را برداشته و گاهی اوقات گرههای لنفاوی نزدیک غده تیروئید را نیز از بین میبرد.
۵٫ پایان عمل: جراح برشها را با بخیه میبندد و بیمار برای بهبود به بخش مراقبتهای پس از عمل منقل میشود.
دوران نقاهت پس از جراحی تیروئیدکتومی
دوران نقاهت پس از جراحی تیروئیدکتومی
پس از جراحی تیروئیدکتومی، دوران نقاهت معمولی میتواند چندین هفته به طول انجامد. درست بعد از عمل، بیمار ممکن است درد و تورم در ناحیه جراحی تجربه کند. برخی نکات دوران نقاهت عبارتاند از:
- استفاده از داروهای مسکن برای کنترل درد.
- محدودیتهای موقت در رژیم غذایی و فعالیتهای بدنی.
- پیگیری جهت بررسی بخیهها و کشیدن آنها توسط پزشک.
- شروع مصرف داروهای هورمونی جایگزین تیروئید، اگر کل تیروئید برداشته شده باشد.